Τι θέλεις στον κόσμο αυτό;

Μετά από συζήτηση λοιπόν με το φίλτατο Pierre και κατ’ απαίτησή του θα πω την ιδέα μου για τη μάθηση.

«Εγώ που χου θέλω να πω στον κόσμο ότι κάθε τι είναι μάθηση και κάθε μάθηση είναι συναίσθημα και αλλαγή, και όλοι αλλάζουν και και και...»

Ας τα πάρουμε λοιπόν από την αρχή τα πράγματα. Γιατί η ιστορία των πραγμάτων έχει μεγάλη σημασία για το τι τελικά γίνεται τώρα.

Μικρό παιδί (όχι και πολύ μικρό) όλοι μου έλεγαν ότι θα γινόμουν μιας πρώτης τάξεως δασκάλα, ή καθηγήτρια, ή κάτι ανάλογο, τέλος πάντων. Εγώ αυτή τη σκέψη δεν την άντεχα. Την ένιωθα βάρος. Ήταν γιατί ο μπαμπάς μου που είναι χρόνια καθηγητής, που αγαπά τη δουλειά του και δουλεύει σκληρά για τους μαθητές και με τους μαθητές; Ήταν που την έβρισκά σα δουλειά δύσκολη και την φοβόμουν; Ήταν που είχα διαβάσει κάπου ότι «το να πιστεύεις ότι μπορείς να διδάξεις σε κάποιον άνθρωπο οτιδήποτε είναι αλαζονεία» (ο Μπρεχτ νομίζω το έχει πει, αλλά δε βάζω και το χέρι μου στη φωτιά); Κατά βάθος το πίστευα αυτό, αν και μου φαινόταν άδικο για τους δασκάλους μου.

Και ήρθαν έτσι τα πράγματα, που όσο και αν προσπάθησαν να αποφύγω το δασκαλίκι δεν τα κατάφερα. Και να ‘μαι τώρα. Όχι δασκάλα, όχι καθηγήτρια, αλλά εκπαιδεύτρια ενηλίκων! Άκου τίτλος! Εκπαιδεύτρια ενηλίκων! (όπως εκπαιδεύτρια σκύλων!). Όμως βλέπω τη μάθηση αλλιώς. Πολύ με έχει βοηθήσει η ανθρωπιστική προσέγγιση και πραγματικά βρίσκω ανακούφιση στις ιδέες του Carl Rogers. Αλλά μ’ αρέσει και η κοινωνική διάσταση, που δίνει ο Jarvis, και ο Mezirow και ο Boud και άλλοι πολλοί. Τη γνώση λοιπόν δεν την έχω εγώ, αλλά οι «μαθητές» μου. Οι εμπειρίες τους, σε προσωπικό και επαγγελματικό τομέα, είναι αρκετές για να έχουν τη γνώση. Το θέμα είναι αν μπορούν αυτό να το δουν και να το αξιοποιήσουν. Και μάλιστα δημιουργικά. Είμαι λοιπόν εκεί για να κάνω τη μύγα του Σωκράτη. Να τους φέρω σε επαφή με τη γνώση τους. Να ανακαλύψουν μέρος του εαυτού τους που δεν έχουν ψάξει, δυνατότητες που έχουν και αδυναμίες που έχουν. Το βλέπω λίγο ψυχαναλυτικά και συμβουλευτικά. Όχι όμως καθοδηγητικά. Δεν μου αρέσει να δείχνω εγώ το δρόμο. Γιατί δεν πιστεύω ότι υπάρχει ένας δρόμος κατάλληλος για όλους. Πιστεύω όμως ότι όλοι οφείλουμε να ψάξουμε το δρόμο που μας πάει καλύτερα για να είμαστε καλύτερα. Εμείς και οι γύρω μας.

Όταν μαθαίνεις κάτι υπάρχουν δύο διαφορετικά επίπεδα. Ένα το επίπεδο του έργου, το αντικείμενο, αυτό που θέλεις να μάθεις. Το άλλο επίπεδο είναι το συναισθηματικό. Συνήθως, από μια ηλικία και μετά για να μάθουμε κάτι καινούριο πρέπει να ακυρώσουμε ή να μεταβάλλουμε κάτι παλιότερο. Κάτι που ως τώρα λειτουργούσε και είχαμε δεθεί με αυτό. Για να περάσουμε λοιπόν στο επίπεδο του έργου πρέπει πρώτα να περάσουμε από το συναισθηματικό επίπεδο. Να μπορέσουμε να δεχτούμε την αλλαγή συναισθηματικά και να την αγαπήσουμε…. Αλλιώς δεν έχουμε ελπίδα. Γι’ αυτό η μάθηση πρέπει πρώτα να είναι παιχνίδι και χαρά, για να την εμπιστευτούμε, και μετά να μας δίνει την ευκαιρία να πονέσουμε μαλακά. Για να αποχαιρετίσουμε το παλιό και να καλωσορίσουμε το νέο.

Και είναι τόσο ωραίο και τόσο σημαντικό να αλλάζουμε. Κατά καιρούς πονάει και φέρνει μπόρες και χιονιά! Αλλά μετά βγαίνει και το ουράνιο τόξο και ανοίγει ο ουρανός. Δεν τα λέω αυτά εκ του ασφαλούς, έχω περάσει αλλαγές που πόνεσαν και δεν της ζήτησα εγώ, και βλέπω και άλλες στον ορίζοντα. Καθώς όλα αλλάζουν γύρω μας δεν μπορούμε να μένουμε εμείς σταθεροί και αμετάβλητοι. Μα αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να μας παίρνει το ρεύμα. Αντίθετα να αναπτυσσόμαστε προς τις κατευθύνσεις που εμείς εντοπίζουμε. Να γινόμαστε αυτό που θέλουμε να είμαστε. Να έχουμε ένα στόχο και να κοιτάμε προς τα εκεί. Να διαμορφώνουμε εμείς το παρόν μας. Να σχεδιάζουμε εμείς τη ζωή μας. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το σχέδιο αυτό μένει αμετάβλητο! Μα να ναι το δικό μας!

Τελικά η μάθηση είναι αλλαγή, και η ζωή επίσης! Αξίζει να την αγαπήσουμε (την αλλαγή)!